'Washington Erdoğan ile Gül'ü dinledi'
Guardian'a göre ABD'li bir
yetkili, dünyadan 35 lidere ait 200 telefon numarasını NSA ile paylaştı.
Ulaştığımız dış basın kaynakları, dinlenenler arasında Erdoğan ile Gül'ün de
bulunduğunu söyledi
ABD Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA)
onlarca dünya liderine ait telefon numaralarını dinlemiş. Rusya'ya sığınan eski
Amerikan istihbarat analisti Edward Snowden'ın sızdırdığı belgeler İngiliz the
Guardian gazetesi tarafından yayımlandı. Habere göre liderlerin telefon
numaraları Amerikan hükümetine bağlı başka bir kuruluştan ABD Ulusal Güvenlik
Ajansı'na (NSA) gönderildi ve bu liderlerin takip altına alınması istendi.
Aydınlık'ın ulaştığı İngiliz ve Hollanda kaynaklarına göre dinlenen liderler
arasında Türkiye Başbakanı Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de bulunuyor.
Söz konusu kaynaklar Edward Snowden'a yakın İngiliz gazeteci Glenn Greenwald'a
yakın kişiler. Bilindiği gibi Snowden sızdırdığı NSA belgelerinin yedeğini the
Guardian muhabiri Glenn Greenwald'a vermişti.
35 lidere ait 200 telefon
numarası
The Guardian gazetesi haberine
göre Beyaz Saray'ın yanı sıra ABD Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları'ndaki
personelden de yabancı siyasetçilerin telefon numaralarını paylaşmaları
istendi. Hangi liderlerin dinleme listesine alındığı ise haberde açıklanmadı.
2006 yılında bir Amerikalı yetkili, 35 lidere ait 200 telefon numarasını NSA
ile paylaştı.
Beyaz Saray, iddialar üzerine
yaptığı açıklamada, "Her ülkenin yaptığı gibi dış istihbarat
toplamaktayız" ifadelerini kullandı. İddiaları yalanlamayan Beyaz Saray,
bunun gelecekte tekrarlanmayacağını belirtiyor. ABD'nin müttefiklerini takip
ettirdiği iddiaları, Almanya Başbakanı Angela Merkel'in Başkan Barack Obama'yı
bizzat arayarak telefonunun ABD tarafından dinlendiği bilgisini sormasıyla
yeniden gündeme geldi.
The Guardian gazetesi haberine
göre belgelerde liderlerin isimleri geçmiyor, ancak daha önce açığa çıkan
belgelere dayanarak Fransa, Almanya, Brezilya gibi ülkelerin ve bunların
yanında birçok liderlerin dinlendiği aşikâr.
Guardian muhabiri James Ball,
Gizli iç yazışmada NSA, "müşterisi" olan Beyaz Saray, Dışişleri
Bakanlığı ve Pentagon gibi kurumlardaki üst düzey yetkilileri
"Rolodexlerini" (ofislerde kullanılan masa üstü rehberlerinden en
tanınmış olanın markası) paylaşmaya çağırıyor. Böylece NSA'nın yabancı siyasetçileri
sisteme ekleyebileceği belirtiliyor.
ABD'den Türkiye'ye: 'Sizi
dinlemedik' garantisi yok
Hürriyet gazetesi Washington
muhabiri Tolga Tanış'ın haberine göre, söz konusu dinlenen ülke liderleri
iddialar sonrası, Washington'dan teker teker hesap sorarken, Obama dünya
liderlerine telefon edip "Sizi dinlemiyoruz" garantisi veriyor. Ancak
ABD Dı-şişleri Sözcüsü, garantilerin her müttefik için geçerli olmadığını
açıklarken, Türk Başbakan'ın ofisinde geçen sene bulunan böceklerle ilgili, "Bu
türden dinleme faaliyetlerine Amerikalıların dahil olmadığı garantisini
Türklere verdiniz mi" sorusuna, "Ben bunu duymadım" yanıtını
verdi; ancak "Dinlemedik" demedi.
Türklerden endişe iletilmedi
ABD Dışişleri Sözcüsü Marie Harf,
önceki günkü basın toplantısında, "Özellikle Başbakan'la (Erdoğan) ilgili
olacak şekilde, Türkler Amerikalıların Türkiye'deki dinleme operasyonlarıyla
ilgili size bir endişe dile getirdiler mi?" sorusuna, "Benim bildiğim
yok. Bu konuyu hiç gündeme getirdiler mi bilmiyorum ama benim bilgim dahilinde
değil. Böyle bir şey kesinlikle duymadım" dedi.
Geçen sene Ankara'daki
Başbakanlık ofisinde bulunan böceklerle ilgili, "Örneğin, bu türden
dinleme faaliyetlerine Amerikalıların dahil olmadığı garantisini Türklere
verdiniz mi?" şeklindeki soruya da, "Tek tek bütün ortaklarımızla
karşılaştığımız her olayın üzerinden gidip bu konuyu dönem içinde gündeme
getirip getirmediklerine bakmak sanırım benim için imkânsız olur. Ben bunu
duymadım. Ama bu konuda daha fazla bir bilgim olur mu bakmaktan mutlu
olurum" dedi.
Her ülke farklı vaka
Marie Harf, önceki günkü basın
toplantısında konuyla ilgili olarak, şimdiye kadar Brezilya, Meksika, Fransa ve
Almanya ile krize neden olan dinleme suçlamalarının her ülke için farklı bir
boyut taşıdığını söyledi.
Harf, bu ülkelere verilen
"Dinlenmiyorsunuz" garantisinin başka ülkeler için de geçerli olup
olmadığı sorusuna, "Bakın bu konuşmalar, vaka bazındadır. Endişelerin
olduğu her farklı ülkede bazen özel bazen diplomatik olarak bazen kamuoyu
önünde olur. Herkesi kapsayacak bir açıklama yapmayacağım" dedi. Harf, "O
zaman Merkel ve Hollande'a verdiğiniz garantilerin diğer NATO müttefikleri için
bile geçerli olmadığını mı varsaymalıyız" şeklindeki soruya da, "Her
vaka farklıdır" yanıtını verdi.
Teker teker patlıyor
Skandalın ABD için en yıpratıcı
yanı ise Washington Post'a bilgi veren üst düzey bir yetkilinin belirttiğine
göre, Snowden'ın elinde 30 bin gizli belge olması ve bunları yavaş yavaş
sızdırması.
Bu nedenle ABD hükümetinden
yetkililer, Snowden'ın elinde bulunan belgelerdeki gizli işbirliği detaylarının
ortaya çıkabileceğini belirterek, bazı müttefik ülkelerin istihbarat
servislerine uyarılar göndermeye başladı.
Yetkililere göre Snowden'ın
elindeki belgelerden bazıları İran, Rusya ve Çin gibi hasımlar hakkında bilgi
toplamak için uygulanan programlarla ilgili hassas bilgiler içerirken, bazı
belgelerde de ABD ile resmen müttefik olmayan ülkeleri içeren operasyonların
detayları yer alıyor.
Yetkililer bu bilgilendirme
işleminin büyük bir hassasiyetle yürütüldüğünü zira bazı ülkelerde devletin
bazı kurumlarının işbirliğinden haberdar olduğunu Dışişleri Bakanlığı gibi bazı
kurumların ise durumu bilmediğini ifade etti. Snowden'ın elindeki belgelerin
ortaya çıkması halinde operasyonlar riske girebileceği belirtildi.
'Gözden geçireceğiz'
En nihayet Beyaz Saray, önceki
gün akşam gazetecilere geçtiği bir açıklamayla ABD'nin terörle mücadele
kapsamında yürüttüğü istihbarat faaliyetlerini kişilerin mahremiyeti ve sivil
haklar çerçevesinde gözden geçirme kararı aldığını duyurdu. Beyaz Saray İç
Güvenlik ve Terörle Mücadele Danışmanı Lisa Monaco, USA Today'e yazdığı
makalede, "Güvenlik ihtiyaçlarımız ve herkesin paylaştığı mahremiyet
kaygıları arasındaki dengenin sağlanmasına daha fazla dikkat ederek bizi ve
müttefiklerimizi güvende tutmak için ihtiyacımız olan bilgileri toplamaya devam
edeceğiz" dedi.
0 comments
Write Down Your Responses